Joris Diels en Ida Wasserman
Van acteur en regisseur Joris Diels en zijn echtgenote actrice Ida Wasserman bleef ongeveer anderhalve meter archief bewaard. Het zijn elf archiefdozen met fragmenten uit hun rijk gevulde leven en theaterloopbaan.
Ida Wasserman als Ljoebov met Joris Diels als Pistchick in 'De Kersentuin', begin jaren 1960
Het archief werd ten dele door Joris Diels geschonken en ten dele door Tine Verhagen, Diels’ tweede echtgenote. De oudste stukken dateren uit de jaren 1920 toen zowel Joris Diels als Ida Wasserman als acteurs aan de Antwerpse Koninklijke Nederlandse Schouwburg verbonden waren.
Van Diels' carrière als regisseur bij de KNS en later bij de Haagse Comedie zijn er vertalingen en bewerkingen van theaterteksten door Diels, aantekeningen voor regies, foto’s en knipsels. Ida Wassermans loopbaan als actrice, eveneens bij de KNS en de Haagse Comedie, komt in beeld door foto’s en theaterscripts met persoonlijke aantekeningen.
Joris Diels, vertaling van de Mirakelridder, met brief van Dolf Verspoor, 1969
Bijzonder interessant zijn ook de tientallen plakboeken van het Gezelschap Joris Diels, het theatergezelschap dat Diels oprichtte in 1938 na zijn vertrek bij de KNS. Zowel positieve als negatieve recensies werden per voorstelling in een plakboek gekleefd. Een uitzonderlijk document uit deze periode is een huldemap, aangeboden aan Joris Diels aan het einde van het theaterseizoen 1938-1939. De map bevat een foto van het gezelschap en de handtekeningen van alle medewerkers.
Het archief bevat ook een handvol persoonlijke documenten van het theaterkoppel, waaronder een intieme brief die Ida Wasserman in 1948 naar haar voor collaboratie veroordeelde man in de Antwerpse gevangenis stuurde. ‘Lieveke, soms zie ik je zitten in je celletjes, soms zie ik je liggen op je arme strozak’ schreef ze. Diels zou na zijn vrijspraak in 1948 naar Nederland trekken en er samen met zijn vrouw nieuwe successen kennen.
Lon Landau
Van Lon Landau, de decor- en kostuumontwerper van de KNS in de late jaren 1930, bewaart het Letterenhuis geen echt archief. Wel bevat de collectie een honderddertigtal ontwerptekeningen die vermoedelijk allemaal door Joris Diels geschonken werden in 1938-1939.
Het belang van deze collectie kan moeilijk onderschat worden, want Landau mag beschouwd worden als de eerste volwaardige decor- en kostuumontwerper van een Vlaams theatergezelschap. De verzameling bevat ontwerpen voor een aantal van de meest opmerkelijke voorstellingen waarvoor Landau in 1937-1938 kostuums ontwierp: Van de vos Reinaerde, Lucifer, Adam in ballingschap en Midzomernachtsdroom. Vaak gaat het zowel om de voorbereidende schets als om een in kleur uitgewerkte ontwerptekening. Van een deel van de tekeningen is voorlopig nog onbekend voor welke productie ze dienden.
Alle tekeningen van Landau werden beschreven en gedigitaliseerd, zodat iedereen kennis kan maken met de ontwerpen van deze belangrijke figuur uit de geschiedenis van het Belgische decor- en kostuumontwerp.
Lon Landau, kostuumontwerp voor 'Van de Vos Reinaerde': rouwstoet, 1938
