Overslaan en naar de inhoud gaan

De blijvende invloed van Streuvels

uit de Streuvelsbijlage bij De Standaard van 24.09.2021

Hoe beïnvloedt Stijn Streuvels de moderne lichting auteurs? Schrijver Koen Peeters raakte na een kort verblijf in Het Lijsternest begeesterd door Streuvels' wereld en werkwijze. We polsten hem naar de nalatenschap van deze intrigerende auteur.

Koen Peeters staat bekend als auteur van een stilistisch zeer verfijnd oeuvre. Zijn romans kregen tal van prijzen, zoals ook De mensengenezer uit 2017, die de ECI Literatuurprijs won. Bij het schrijven van dat boek – over een West-Vlaamse boerenzoon die in Congo belandt – reisde hij zelf naar Congo om dat verhaal beter te kunnen vertellen. “Net als Streuvels wil ik een bepaalde wereld voor de ogen van de lezer oproepen. Ergens rondlopen en de omgeving ruiken en zien: dat scherpt je gevoeligheid en maakt je schrijfwijze zintuiglijker. En een mens komt zo ook al eens buiten.”

Het Lijsternest als revelatie

 

“De echte connectie met Streuvels maakte ik eigenlijk vlak na die Congoreis, toen ik al mijn notities ervan moest verwerken. Ik hoorde dat schrijvers op retraite konden gaan naar Het Lijsternest (de woning en werkplek van Streuvels in Ingooigem, red.): dat zou me helpen de focus te bewaren. Twee weken verbleef ik er, maar mijn aandacht kon ik niet bij mijn roman houden. Het leven van Streuvels en zijn bibliotheek intrigeerden me enorm. Een man die als ambitieus bakkersgastje zichzelf in vreemde talen schoolde, dat is op zich al uniek. Ook als schrijver week hij af van de gebruikelijke patronen: gezeten voor zijn breed, panoramisch raam beschreef hij de wereld die voor hem lag. Als een socioloog, als een etnograaf. Hij snapte als geen ander de psychologie van boeren en liet zich onderdompelen in wat hij observeerde, zoals wanneer hij de boeren het vlas zag inzaaien en oogsten. Voor die zeldzame eigenschap erkende men zijn kunst heel snel: hij was toen al een BV avant la lettre. Vandaag hebben auteurs als Marieke Lucas Rijneveld en Chris De Stoop nog diezelfde affiniteit met de agrarische wereld. Veel anderen zijn er niet, denk ik.”

Het Lijsternest is een sacrale plaats: iedere schrijver zou het moeten bezoeken.

Koen Peeters, schrijver

 

Onderschatte werkwijze

“Streuvels fascineerde me ook, met zijn beschrijvingen van hoe mensen met elkaar omgaan. Maar ook door de manier waarop hij het menselijk spektakel schetst en daarbij de grote thema’s des levens uitlicht: de generaties, sociale ongelijkheid, het noodlot en het kwaad, eros en thanatos. Ik weet ook wel dat zijn taaie, West-Vlaams gekleurde kunsttaal tegenwoordig sommigen misschien afstoot. Maar toch is het nog de moeite. Je leest in zijn oeuvre echo’s van een onbekende wereld die ook veel reveleert over onszelf. Het Lijsternest in Ingooigem is een sacrale plek, een tijdscapsule. Ik kan een verblijf aan andere schrijvers alleen maar aanraden. Je krijgt er een taal- en cultuurbad in zijn wereld, met echo’s van Tolstoj, Zola en hoe gewone mensen spreken. Je voelt er hoe Streuvels gewerkt en geleefd heeft. Soms leek het dat hij achter mijn rug stond mee te lezen. En als je letterlijk door een literair landschap wil wandelen, is er geen betere plek. Want het landschap waarop je uitkijkt, is dankzij Stijn Streuvels beschermd.”

 

Meld je aan voor de nieuwsbrief