Ontdek hier alle afleveringen van Vers geplakt. >>
Van advocaat naar schrijver
Max Elskamp (1862-1931) kwam uit een familie die tot de Franstalige, Antwerpse burgerij behoorde. Hij studeerde rechten en werd advocaat, maar liet deze functie liggen om zich helemaal aan literatuur te wijden. Hij was erg op zichzelf en verliet zo goed als nooit zijn geboortestad Antwerpen.
Innerlijke prospectie
Elskamp was neurotisch van aard, wat vaak een impuls gaf aan zijn schrijverschap, maar het tegelijk ook belemmerde. Zijn interesse in de filosofie van de misantropische en pessimistische Arthur Schopenhauer maakte dat hij aan jarenlange innerlijke prospectie deed, wat uiteindelijk resulteerde in de bundel Dominical (1892). Hierin wil hij vooral een sobere levenshouding cultiveren. Daarna volgden de bundels elkaar snel op, bijvoorbeeld Salutations, dont d’angéliques (1893) en En symbole vers l’apostolat (1885), en Elskamp kwam in contact met symbolistische auteurs zoals Mallarmé en Verlaine.
Volkskundig museum en de lotto
In de jaren die volgden, hield Elskamp zich vooral bezig met de studie van oude volksgebruiken en ambachten. Hij richtte uiteindelijk samen met andere folkloristen in 1907 in Antwerpen het eerste volkskundige museum in België op en gaf een uitgebreide studie uit over het lottospel. Bovendien maakte hij houtsneden, gedrukt op zijn eigen handpers.
Somber en eenzaam
Aan het begin van de Eerste Wereldoorlog (1914-1915) verbleef Elskamp in Nederland, een sombere en ongelukkige periode voor hem. Zijn eenzaamheid en neurotische bespiegelingen zorgden opnieuw voor verschillende dichtbundels zoals Sous les tentes de l’exode (1921). Vanaf 1925 ging het steeds slechter met Elskamp en produceerde hij geen literatuur meer tot aan zijn dood in 1931. Hij leefde in die laatste periode volstrekt geïsoleerd.
Max Elskamp in het Letterenhuisarchief
Het Letterenhuis bewaart enkele drukproeven van Elskamps bundels, bijvoorbeeld van Aegri Somnia (1924). Bijzonder is vooral de uitgebreide collectie brieven in het Letterenhuis. In twee mooie brievenboeken zijn bijvoorbeeld de brieven van Elskamp aan de kunstenaar en architect Henry Van de Velde (1863-1957) te vinden. Van de Velde groeide net zoals Elskamp op in het Schipperskwartier en de twee onderhielden een levenslange vriendschap. Van de Velde bewaarde de 232 brieven van Elskamp zorgvuldig en schonk die in 1942 aan de Stadsbibliotheek (nu Erfgoedbibliotheek Hendrik Conscience), waar publicaties en geschriften van Franstalige Antwerpse schrijvers werden bewaard in het Georges Eekhoudkabinet. In 1986 verhuisden de manuscripten en brieven naar het Letterenhuis. De brieven van Elskamp aan Van de Velde getuigen van een halve eeuw vriendschap en worden erg gekoesterd in het Letterenhuis.
