Het archief van Pas bevat onder meer manuscripten, typoscripten, vertalingen, correspondentie, dagboeken en agenda’s, notitieschriften en foto’s. Men vindt er ook het deelarchief van Kartonnen Dozen in terug en documentatie over de organisatie van festivals en tal van literaire initiatieven.
Pas publiceerde haar eerste dichtbundels bij de queer uitgeverij ’t Verschil: Alleen met jou (2008), Soms gaan bomen staande dood (2010) en De rug van een hand (2016). Die laatste bundel schreef ze onder het pseudoniem Violante Juarez Oliveira. Later volgden Was, of hoe ik mijn huid verloor (2023) en de tarot-poëziebundel Kringen op het tafelblad (2023). Naast het schrijven van eigen gedichten was Pas ook redacteur en uitgever. Daarnaast vertaalde ze werk van auteurs zoals Kae Tempest (samen met Gaea Schoeters), Emma Donoghue en Jonathan Kemp. Samen met Runa Svetlikova en Hilde van Cauteren vormde ze het schrijverscollectief Woordwasdraad. Postuum verscheen bij het Poëziecentrum de dichtbundel De onverwachteling (2023).
Kartonnen Dozen
Activisme vormde een onlosmakelijk onderdeel van haar leven en werk. Tijdens haar studententijd opende Pas haar eerste, ondergrondse boekhandel, de Anarchistische Infotheek. Ze was ook actief bij de Werkgroep Biseksualiteit Vlaanderen, die zich in de tweede helft van de jaren tachtig inzette voor meer bewustzijn rond biseksualiteit, zowel in de holebibeweging als daarbuiten. Die maatschappelijke gedrevenheid blijkt ook uit haar jarenlange engagement als medewerker en later uitbater van Kartonnen Dozen. De boekhandel richtte zich op thema’s als gender en seksuele diversiteit. De winkel was de opvolger van ’t Verschil, de eerste queer boekhandel in de Benelux. Die laatste werd in 1996 opgericht door Bart de Smedt.
In 2000 ging Pas aan de slag bij ’t Verschil. Toen De Smedt na 20 jaar wilde stoppen, nam ze de zaak over. De boekhandel verhuisde van de binnenstad naar de Zurenborgwijk in Antwerpen en werd herdoopt tot Kartonnen Dozen, vernoemd naar de gelijknamige roman van Tom Lanoye. Eind 2022 moest de zaak noodgedwongen sluiten. Lanoye had de eer om als laatste de deur achter zich dicht te doen. Kartonnen Dozen was decennialang de enige boekhandel in Vlaanderen die zich specialiseerde in uitgaven waarin holebi’s, trans, queer en intersekse personen op de voorgrond staan.
Het Fonds Suzan Daniel
Twee organisaties werken samen om het archief van Johanna Pas te bewaren: het Letterenhuis en het Fonds Suzan Daniel. Het Fonds, dat in 1996 werd opgericht, is een onafhankelijke archiefinstantie die volledig wordt beheerd door vrijwilligers. Als holebi- en trans-archief en documentatiecentrum, zetten ze zich in om de sporen van queer verhalen en geschiedenis te verzamelen en bewaren. De vereniging is genoemd naar Suzan Daniel (1918-2007), pseudoniem voor Suzanne De Pues. Ze was een lesbische activiste die aan de basis lag van de eerste holebigroepering in België – het Centre Culturel Belge of Cultuurcentrum België (CCB).
Het Fonds beschikt zelf niet over fysiek archief noch over de ruimte om dat te stockeren. Het laat zijn collectie in een samenwerkingsverband door erkende, professionele archiefinstellingen bewaren en zo zijn de vele archieven in verschillende partnerinstellingen te raadplegen. Ze werken nauw samen met het Amsab-Instituut voor Sociale Geschiedenis, in de overtuiging dat de geschiedenis van de holebibeweging onlosmakelijk deel uitmaakt van de sociale geschiedenis van allerlei emancipatorische en sociale bewegingen. Behalve een tentoonstelling in 2013 over schrijver Georges Eekhoud, hadden het Letterenhuis en het Fonds nog niet eerder inhoudelijk samengewerkt. Het archief van Johanna Pas brengt daar verandering in, als een bijzondere vorm van archiefbewaring in samenwerking. Het Letterenhuis hoopt zo mee de schouders te zetten onder de bewaring en ontsluiting van queer erfgoed in Vlaanderen.
Momenteel wordt het archief van Johanna Pas verwerkt door de oprichter en hoofdarchivaris van het Fonds Suzan Daniel, Bart Hellinck. Zodra dat voltooid is, is het archief raadpleegbaar mits men daarvoor van het Fonds toestemming heeft gekregen.