Overslaan en naar de inhoud gaan

De nalatenschap van een genereuze literator

Het archief van Bernard van Vlierden / Bernard Kemp

De kinderen van Bernard Kemp – een pseudoniem van Bernard Frans van Vlierden – droegen in 2020 het omvangrijke archief van deze Vlaamse schrijver en literatuurhistoricus over aan het Letterenhuis. Al snel werd duidelijk dat de ruim zes meter documenten een boeiende kijk op de rijke literaire carrière van Kemp bieden. Het archief werd nauwgezet geordend en beschreven door Freddy Robberecht, een gedreven vrijwilliger van het Letterenhuis.

 

 

Bernard Kemp

Bernard Kemp / Bernard Van Vlierden 

 

 

Van Vlierden was de zoon van een bierhandelaar en limonadefabrikant uit het Limburgse Hamont. Na het voltooien van zijn studies Germaanse filologie aan de Katholieke Universiteit Leuven en zijn legerdienst begon hij een carrière in het onderwijs. Daarnaast begon hij ook met het schrijven van literaire kritieken en romans. Hij koos hiervoor het pseudoniem ‘Kemp’, een speelse verwijzing naar zijn afkomst uit de Limburgse Kempen en naar de ‘kemphaan-criticus’ die hij wilde zijn. Het pseudoniem liet hem ook toe een strikt onderscheid te maken tussen zijn werk als literair auteur en criticus enerzijds en zijn wetenschappelijke werk anderzijds. Zijn studies over onder meer Willem Elsschot en Gerard Walschap in de reeks ‘Ontmoetingen’ publiceerde hij bijvoorbeeld onder zijn eigen naam. Uit diezelfde periode dateert ook het toneelstuk ‘De deur’, dat talloze herdrukken en een schooluitgave kende. Het archief bevat naast de handschriften van en krantenknipsels over zijn gepubliceerde werk, ook handschriften en typoscripten van enkele niet gepubliceerde romans en toneelstukken.

Bernard Kemp - De Deur

De tweede helft van de jaren 1960 waren bepalend voor zijn academische loopbaan. In 1965 verdedigde hij met succes zijn proefschrift over Guido Gezelle en in 1968 stond hij mee aan de wieg van de Universitaire Faculteiten Sint-Aloysius (UFSAL) in Brussel. Hij doceerde er Nederlandse en Europese letterkunde en was er decaan van de faculteit Letteren en Wijsbegeerte. Zijn cursussen letterkunde vormden ook de basis voor een enkele uitgebreide essays over de roman. Van zijn wetenschappelijk werk en zijn jarenlange fascinatie voor het werk van Guido Gezelle zijn in het archief talloze aanzetten, handschriften, typoscripten en briefwisseling aanwezig.

Bernard Kemp - Guido Gezelle

Kemp ontpopte zich vanaf de jaren 1960 tot een gezaghebbende stem in de Vlaamse literatuur. Niet alleen schreef hij talloze kritieken en boekbesprekingen, maar hij was ook een van de prominente stemmen in het televisieprogramma ‘Vergeet niet te lezen’. Hij hechtte veel belang aan het ondersteunen van jonge schrijvers. Zijn archief bevat bijvoorbeeld uitgebreide dossiers over Daniël Robberechts en Claude van den Berghe. Uit de briefwisseling blijkt ook dat de zestienjarige Eric Verpaele Kemp om raad vroeg over de mogelijkheden om zijn werk in een literair tijdschrift gepubliceerd te krijgen. Bernard Van Vlierden was verder in tientallen verenigingen actief, hetzij als bestuurslid, hetzij als gewoon lid. Hij was bijvoorbeeld sterk actief in ‘Scriptores Catholici’, het Guido Gezellegenootschap en het Algemeen Nederlands Verbond Brussel.

Bernard Kemp - Brieven van Daniël Robberechts

Bernard van Vlierden overleed in het Gezellejaar 1980 onverwacht aan een hartaanval, net 54 jaar oud geworden. Zijn weerklank in het Vlaamse literaire veld bleek zowel uit de talloze rouwbetuigingen in het archief, als uit de vele namen die tijdens de daaropvolgende jaren aan herdenkingen in en huldeboeken meewerkten. Het archief van Bernard Kemp / Bernard van Vlierden – goed voor een vijftigtal archiefdozen – heeft nu zijn plaats gevonden in de depots van het Letterenhuis en is klaar om door jonge onderzoekers ontdekt te worden. Het archief is ook raadpleegbaar op ons collectieplatform.

Bernard Kemp - Rouwbetuigingen van onder andere Irina van Goeree en Maurice Gilliams (1980)

Meld je aan voor de nieuwsbrief