Er is een nauwe band tussen Claus en het Paleis voor Schone kunsten, waar hij eerst tentoonstelde in 1959, deelnam aan het legendarische ‘Poëzie in het Paleis’ in 1966 en een protestavond tegen censuur leidde in mei ’68. Geen betere plaats dus voor een hommage aan het monstre sacré van de Nederlandstalige literatuur.
BOZAR nodigt hiertoe Brussels filmregisseur, scenarist en schrijver Marc Didden uit als curator. Als jarenlange bewonderaar van zowel het oeuvre als de mens, is hij de geknipte persoon om een blik te werpen op het universum van Claus.
In de loop van zijn lange carrière schreef Claus duizenden gedichten, tientallen toneelstukken en talrijke romans, waarvan de bekendste zijn meesterwerk Het Verdriet van België uit 1983 is. Hugo Claus, Con amore geeft echter geen traditioneel overzicht van het parcours van Claus. Marc Didden maakt met liefde – con amore - een hoogst persoonlijke en associatieve tentoonstelling, niet óver Claus, maar vóór Claus.
Hij schetst een eigenzinnig portret in 8 hoofdstukken, zoals “Un flamand à Paris”, “Het ras van de glimlach”, “Zeezucht” of “Rebel zonder kousen”. De tentoonstelling wordt samengesteld uit archiefstukken, originele handschriften, magazines, trivia, foto’s en geluid- en filmfragmenten. Hoge en lage cultuur vloeien moeiteloos in elkaar over. Er is een selectie kunstwerken te zien van kunstenaars met wie Claus bevriend was of samenwerkte (Karel Appel, Roger Raveel, Jan Cox, Pierre Alechinsky, Jan Vanriet…), kunstenaars die hem inspireerden (James Ensor, Leon Spilliaert…) en hedendaagse kunstenaars (Michaël Borremans, Luc Tuymans, Sam Dillemans, Johan Muyle…). Daarnaast wordt een kleine selectie beeldend werk (schilderijen en werken op papier) van Hugo Claus zelf getoond.
De tentoonstelling bevat verschillende uitzonderlijke stukken die zelden of nooit publiekelijk te bezichtigen zijn. Voor de eerste keer wordt een origineel schetsboekje van Claus getoond, waarin hij naar het eind van zijn leven toe, toen schrijven moeilijker werd, nieuwe tekeningen maakte. Het publiek ontdekt ook het originele geïllustreerde manuscript van Herbarium, de mythische dichtbundel die Claus op één nacht schreef voor zijn toenmalige geliefde Elly Overzier.
Het hoofdstuk ‘België en zijn verdriet’ bevat een originele tekening van de personages van Het Verdriet van België en een soort landkaart van de streek waar de roman zich afspeelt, door Claus gesigneerd als ‘Louis Seynaeve fecit’. Enkele andere zeer zelden vertoonde werken zijn twee marines van Ensor en Spilliaert uit privécollecties en het werk Jazzmuzikanten (1948) van Karel Appel, gepubliceerd en besproken in een boekje van Claus over Appel. Hugo Claus, Con amore bevat ook verschillende creaties. Zo finaliseert Thierry De Cordier speciaal voor de tentoonstelling een nieuwe en monumentale Grote Marine.
Vanuit zijn opzet om een expo te maken voor Claus, selecteerde Marc Didden tot slot ook het werk van 5 minder bekende, vaak jonge, kunstenaars, die naar zijn aanvoelen een Clausiaanse mentaliteit in zich dragen: Lisa Vlaemminck, Simon Verheylesonne, Johan Joos, Naninga Lens en Erik Nerinckx. Enkelen onder hen maken speciaal voor de expo nieuw werk.
De scenografie wordt uitgewerkt door architect en beeldend kunstenaar Richard Venlet.
Tot iemand me overtrekt
Nadat Hugo Claus op woensdag 12 februari 2003 in Leuven tijdens een publieksavond van Behoud de Begeerte verward van het podium stapte, verbleef hij enkele weken in het ziekenhuis. Tekenaar en vriend Jan Vanriet gaf hem een boekje en een pen. Claus vulde het boekje met 109 wonderbaarlijke tekeningen maar voegde er geen tekst aan toe.
Het Vlaams-Nederlands Huis deBuren en BOZAR LITERATURE vroegen vier hedendaagse dichters deze absentie te vullen door middels een gedicht te reageren op een van de tekeningen. De dichters kregen de vrije hand en benutten deze vrijheid om verschillende aspecten van Claus te belichten. U vindt deze unieke combinaties van woord en beeld in de bezoekersgids bij de tentoonstelling Hugo Claus, Con amore.
Publicatie 'Hugo Claus. Con Amore'
Hugo Claus, Con amore is de catalogus bij de eerste grootschalige museale tentoonstelling over Claus in al zijn facetten: de schrijver, cineast, schilder, theaterman én de mens. Het voert langs de plekken die Claus dierbaar waren – Oostende, Brussel, Rome, Parijs, … - en belicht thema’s als ‘België en Zijn Verdriet’, de plicht van de dichter en de vele mystificaties die het oeuvre van de meester dooraderen..
Een prachtige bibliofiele uitgave vormgegeven door Gert Dooreman, met teksten van Marc Didden, Bernard Dewulf, Suzanne Holtzer, Kurt De Boodt en Caroline Lamarche.
ISBN 978 94 014 5089 8 (NL)
ISBN 978 94 014 5090 4 (FR)
256 pagina's | Hardcover| € 29,99
BOZAR Books & Lannoo
Con amore, een tentoonstelling voor Hugo Claus
- Paleis voor Schone Kunsten Brussel - Ravensteinstraat 23 - 1000 Brussel
- van 28 februari tot 22 juli 2018
- een expo met randprogrammatie: theater, film, literatuur & lezingen
- www.bozar.be
